تست غربالگری بارداری و هزار حرف نگفته

در دوره ی نه ماهه ی بارداری، دو غربالگری مهم انجام خواهید داد که هر کدام شامل یک آزمایش خون و یک سونوگرافی می باشند. در هر کدام از این غربالگری ها، سلامت جنین از جهات مختلف بررسی خواهد شد و احتمال نقص در ستون فقرات، دریچه های قلب، آسیب های مغزی و عقب ماندگی های ذهنی و جسمی از جمله سندروم داون مورد بررسی قرار می گیرد.

غربالگری اول:

آزمایش غربالگری اول از هفته یازدهم تا پیش از شروع هفته چهاردهم انجام می شود. در این مرحله احتمال ابتلا به تریزومی 21، تریزومی 13 و تریزومی 18 مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین اندازه ی استاندارد تیغه ی بینی و ضخامت پشت گردن – NT و NB- بررسی می شود. موارد دیگری از جمله بررسی سن دقیق حاملگی، احتمال دوقلو یا چند قلو بودن جنین –اگر پیش از این تشخیص داده نشده باشد- و زنده بودن جنین و وضعیت رشد جنین طی هفته های گذشته، علت خونریزی های واژنی و بررسی سطح مایع آمنیوتیک نیز در غربالگری اول انجام می شود. آزمایش خون غربالگری اول که به آن آزمایش دبل مارکر نیز گفته می شود به سنجش دو مارکر خونی free-B-HCG و PAPP-A می پردازد. .

این مارکر ها مربوط به بررسی میزان هورمونی بنام پروتئین جنینی آلفا (Alpha Feto Protein, AFP) در خون مادر، و هورمون گونادوتروپین جفتی انسانی (Human Chorionic Gonadotropin, HCG)است که از طریق آن می توان به احتمال بروز برخی بیماری ها در جنین پی برد.

تشخیص میزان این احتمالات برعهده ی پزشک می باشد و همانطور که گفته شد این تنها یک احتمال است و نباید استرس بیهوده داشت. بخاطر داشته باشید که اکثر نوزادان سالم و بدون بیماری متولد می شوند. آزمایش های اینچنینی برای اطمینان از سلامت مادر و جنین انجام می شوند و بهتر است اضطراب و افکار منفی را از خود دور کنید. این نکات را همیشه به یاد داشته باشید که:

• مثبت بودن جواب تست فقط احتمال وجود بیماری را مطرح می کند و لزوما دلیل بر بیماری نیست.
• نوزادان زیادی بوده اند که با وجود مثبت بودن تست ها، سالم متولد شده اند
• همچنین مواردی دیده شده که نوزادانی که در تست ها، علائم بیماریشان مشاهده نشده، با بیماری متولد شده اند.
• چنانچه در هر مرحله از غربالگری ها نتیجه غیر طبیعی مشاهده بشود، باید بررسی های دقیق تری صورت بگیرد. از جمله تکرار آزمایش خون، سنوگرلفی از جنین و آمنیوسنتز و…

غربالگری دوم:

غربالگری مرحله دوم همانطور که از اسمش پیداست، در سه ماهه ی دوم بارداری، بین هفته چهاردهم تا بیست و سوم انجام می شود. اما بهترین زمان آن بین هفته 15 تا 16 بارداری است. برای این کار یک آزمایش خون انجام می دهید. آزمایش “کواد” یا “فورت مارکر” آزمایشی است که طی آن چهار مشخصه ی خونی مادر مورد بررسی قرار می گیرد این چهار مارکر عبارتند از:

• AFP : آلفا فتو پروتئین، پروتئینی است که توسط جنین تولید می شود.
• hCG : گنادوتروپین مزمن انسان هورمون تولید شده جفت است.
• استریول: استریول استروژن تولید شده توسط جنین و جفت است.
• Inhibin-A: inhibin-A یک پروتئین تولید شده توسط جفت و تخمدان است.

این آزمایش از آزمایش دبل مارکر دقیق تر بوده و احتمال نتیجه ی مثبت کاذب در آن کم است.

این آزمایش به همه ی خانم های باردار توصیه می شود اما برای چند گروه از خانم های باردار توصیه مؤکد شده است:

• مادرانی که سوابق خانوادگی نقایص زایمانی داشته باشند
• مادرانی که در سنین بالای 35 سال باردار شده اند
• مادرانی که در طول بارداری مصرف دارو داشته اند
• ماران مبتلا به دیابت
• مادرانی که دچار عفونت های ویروسی شده اند
• مادرانی که در معرض تابش های بالا قرار گرفته اند (اشعه های عکس برداری از جمله رادیولوژی، سی تی اسکن و ام آر آی)

سونوگرافی آنومالی نیز در سه ماهه ی دوم انجام می شود. در سونوگرافی موارد زیر مورد بررسی قرار می گیرند:

• بررسی ساختار سر، اندازه ی دور سر، شکل صورت و اعضای آن
• احتمال شکاف کام یا لب شکری بودن
• بررسی وضعیت دست ها و پاها و اندازه ی آنها.همچنین اندازه و تعداد انگشتان
• بررسی دیواره ی شکم و قرار گیری روده ها در شکم
• بررسی اعضای داخلی شکم از جمله قلب، کلیه ها و معده
• بررسی دریچه های قلب و احتمال وجود نارسایی قلبی در جنین
• وضعیت قفسه سینه و ماهیچه های جدا کننده ی آن از شکم.
• و…

در این سونو، پزشک، دور سر، دور شکم، استخوان ران و مواردی از این قبیل را اندازه می گیرد و از این طریق میزان رشد جنین را می سنجد. در سونوی آنومالی جنسیت قطعی جنین مشخص می شود. ممکن است در سونوگرافی های قبلی نیز جنسیت جنین را فهمیده باشید اما در این سونو، احتمال خطا بسیار پایین است.

آیا می‌دانید؟

سندرم دان شایع‌ترین اختلال ژنتیک در بیت انسان هاست. (شیوع 5/1 مورد در هر1000 تولد نوزاد زنده).

سونوگرافی NT در فاصله بین هفته‌های 11 تا 13 بارداری و 6 روز برای همه ی خانم‌های باردار توصیه می‌شود.

این سونوگرافی (تست غربالگری بارداری) به طور معمول از روی شکم مادر( abdominal ) انجام می‌شود ،و به ندرت انجام سونوگرافی واژینال زنان لازم می‌شود که دید بهتری از جنین و شکل گیری اندام های او می‌دهد.

در طی سونوگرافی NT شکل و میزان رشد استخوان بینی قابل ثبت و بررسی است، زیرا در ناهنجاری ژنتیکی و مادرزادی مثل سندرم دان ، تیغه استخوان بینی به درستی تشکیل نمی‌گردد.

دقت سونوNT به تنهایی در تشخیص ناهنجاری‌های ژنتیکی جنین درصد بالایی را داراست و اگر با آزمایش خون همراه شود، به صحت بالای 80 درصد نزدیک می‌شود.

تیم تحریه ی مامامی برای شما و فرزندتان آرزوی سلامتی و تندرستی همیشگی دارد.