احکام سقط جنین از نظر آیت الله مکارم شیرازی

انسان با قوه اختیار خود از حیوانات متمایز شده است . انسان قادر به انتخاب و تصمیم درباره تمامی اعمال خود است . زن و مرد با هم تصمیم می‌گیرند که بچه دار شوند و این انتخاب حاصل تصمیم دو طرف است. گاهی به دلایلی موجه و غیر موجه زن و شوهر تصمیم میگیرند که جنین باید سقط شود ولی همیشه باید در زمانی مطلوب و نه با عجله تصمیم به سقط گرفت. با اگاهی از تمام احکام سقط جنین در اسلام و احکام سقط جنین.

سؤال 1: آیا سقط جنین صورت مجازى دارد؟

جواب : در صورتى که یقین، یا خوف خطر، یا ضرر مهمّى براى مادر داشته باشد، در مراحل اولیّه جایز است.

سؤال 2: سقط جنین کافر و مسلمان چه حکمى دارد؟

جواب : واضح است که ساقط کردن جنین مسلمان جایز نیست; حتى اگر فرزند نامشروع باشد. و در مورد بچّه هاى کفّار نیز ساقط کردن مجاز نیست; حتّى اگر در مذهب آنها فرزند نامشروع باشد.

سؤال 3: آیا سقط جنین جایز است و اگر جایز باشد دیه دارد؟

جواب : در صورتى که از گفته متخصّصین یقین، یا خوف خطر، یا ضرر مهمّى حاصل شود اقدام به سقط جنین جایز است (البتّه مادامى که به صورت انسان کامل در نیامده باشد) و چون احتمال تعلّق دیه مى رود، احتیاط آن است که ورثه این کودک دیه را ببخشند.

سؤال 4: آیا در موارد زیر، قبل از ولوج روح مى توان سقط درمانى انجام داد:

الف: در بیماریهایى که مى دانیم مسلّماً جنین پس از تولّد خواهد مرد.

ب: در بیماریهاى ژنتیکى.

ج: در ناهنجاریهاى نوزادان «مثل آنانسفالى».

جواب : سقط جنین در این موارد اشکال دارد، به خصوص این که پیش بینى هاى فوق جنبه قطعى ندارد; ولى پس از ولوج روح جایز نیست.

سؤال 5: آیا سقط جنین پس از ولوج روح، اگر علم به تلف شدن مادر و جنین باشد، جایز است؟

جواب : در فرض مسأله که اگر مادر به همان حال باقى بماند، هر دو مى میرند، مى توان با سقط جنین، جان مادر را نجات داد.

سؤال 7: اگر مادرى براى سقط بچّه اش کارى انجام ندهد، لکن با مراعات نکردن موارد لازم و تهیّه نکردن شرایط حفظ جنین، باعث سقط بچّه شود، آیا کار حرامى کرده است؟

جواب : اگر در حفظ جنین مطابق معمول کوتاهى کرده باشد مسؤول است.

سؤال 8: زنى که در ماه هفتم حاملگى به سر مى برد، در اثر تصادف نیاز به عمل جرّاحى فورى پیدا مى کند، که لازمه اش بیهوش نمودن اوست، ولى در اثر بیهوشى بچّه مى میرد (یقین به فوت بچّه داریم) آیا لازم است مادر، جرّاحى و عمل شود؟

جواب : اگر جان مادر در خطر است و راه منحصر به عمل جرّاحى و بیهوشى باشد مانعى ندارد.

سؤال 9: در زن حامله اى که مبتلا به سرطان رحم شده است و درمان آن به اشعه درمانى نیاز دارد و این کار هم باعث ناقص الخلقه شدن جنین مى شود، آیا مى توان قبل از اشعه درمانى، سقط درمانى کرد؟

جواب : اگر ناقص الخلقه شدن او قطعى و شدید است و در مراحل نخستین باردارى و قبل از رسیدن به مرحله جنین کامل باشد و راه درمان نیز منحصر به این راه گردد، مانعى ندارد.

سؤال 10: آیا سقط عمدى جنینى که مطمئنّیم، یا احتمال مى دهیم، معیوب و نارسا مى باشد، در هر ماهى از باردارى، اگر دیه لازمه هم پرداخت شود، مجاز است؟

جواب : هرگاه در مراحل ابتدایى جنین باشد و جنین به صورت انسان کامل در نیامده باشد و باقى ماندن جنین در آن حالت و سپس تولّد ناقص آن، باعث عُسر و حرج شدید براى پدر و مادر گردد، با این شرایط مانعى نداردو احتیاطاً باید دیه را بدهند.